Testlər

1.       Azərbaycan Səlcuk imp tərkibində

2.       Test 1

3.       1. XI əsrin ortalarında Yaxın və Orta Şərqin, o cümlədən Azərbaycanın tarixində dərin iz buraxmışdı:

4.       A) Şirvanşahların yenidən müstəqillik qazanmaları

5.       B) Eldənizlər imperatorluğunun yaranması

6.       C) Böyük Səlcuq imperatorluğunun yaranması

7.       D) Şirvanın Böyük Səlcuq imperatorluğunun tərkibinə qatılması

8.       E) Cənubi Qafqazın Böyük Səlcuq imperatorluğunun tərkibinə qatılması

9.

10.   2. Səlcuqların Şirvanı işğal etməsinin nəticələri:

11.   1. Məzyədilər sülaləsi Kəsranilər sülaləsi ilə əvəz olundu.

12.   2. Şirvanşah I Fəribürz səlcuqlara tabe oldu.

13.   3. Şirvanşahlar dövləti dağıldı.

14.   4. Şirvanşahlar dövləti vassal halına salındı.

15.   5. Şirvanşah I Fəribürz əsir edildi, paytaxt Şamaxıdan Bakıya köçürüldü.

16.   A)  1, 4    B) 3, 4     C) 2, 4     D) 4, 5    E) 12, 2

17.

18.   3. Azərbaycan türkləri, o cümlədən Cənubi Qafqazın bütün müsəlman əhalisi səlcuqlara özlərinin təbii müttəfiqi kimi baxırdılar:

19.   A) Şimal tayfalarının hücumlarını dəf etməkdə

20.   B) İran feodallarına qarşı mübarizədə

21.   C) Bizans və erməni-gürcü təcavüzünə qarşı mübarizədə

22.   D) Alan tayfaları ilə mübarizədə

23.   E) Monqol yürüşlərinin qarşısının alınmasında

24.   4. Azərbaycan cənub əyalətlərini nəzarət altına almış səlcuq sərkərdəsi:

25.   A) İbrahim Yınal   B) Həsən    C) Savuqtəkin

26.   D) Alptəkin    E) Çağrı bəy

27.

28.   5. Azərbaycanın oğuz türklərinin yaşadığı ümumi əraziyə daxil olduğunu sübut edən tarixi mənbə:

29.   A) «Kitabi-Dədə Qorqud» dastanı

30.   B) «Alban tarixi» əsəri

31.   C) «Zaman illəri haqqında dastan»

32.   D) «Koroğlu» dastanı

33.   E) «İqor polku haqqında dastan»

34.

35.   6. Yaxın və Orta Şərqin siyasi xəritəsinin Qərbi Avropanın xeyrinə dəyişməsinə imkan vermədilər:

36.   A) Səlcuq türkləri

37.   B) Osmanlı türkləri

38.   C) Tiflis müsəlman əmirliyi

39.   D) Qıaçaq türkləri

40.   E) Şirvanşahlar

41.

42.   7. Səlcuq türklərinin axınları dövründə Yaxın və Orta Şərqdə, o cümldən Azərbaycanda başlıca mülkiyyət formasına çevrilmiş torpaq mülkiyyəti forması:

43.   A) Soyurqal   B) Tiyul    C) Vəqf

44.   D) İqta   E) Uc

45.

46.

47.

48.   8. Səlcuqlarla birləşərək erməni və gürcü feodallarının birləşmiş qüvvələrinə qarşı ağır zərbə vuran qüvvələr:

49.   A) Tiflis müsəlman əmirliyi    B) Şəddadilər

50.   C) Rəvvadilər    D) Sacilər      E) Salarilər

51.

52.   9. Səlcuqlar Təbrizi ələ keçirdikdən neçə il sonra Azərbaycanın işğalını başa çatdırdılar?

53.   A) 10    B) 12     C) 11    D) 13     E) 14

54.

55.   10. Böyük Səlcuq imperatorluğunun tənəzzülünə təsir etmiş amillərə aid deyildir:

56.   A) Aralıq dənizinin Kiçik Asiya, Suriya və Fələstin sahillərində çox mühüm əhəmiyyətli ərazilərin itirilməsi

57.   B) İmperatorluğu əhatə edən ərazilərin və xalqların vahid iqtisadi və siyasi mərkəz ətrafında sıx birləşməməsi

58.   C) ayrı-ayrı sərkərdələrin, əmirlərin daha mərkəzi hakimiyyətə tabe olmaq istəməməsi

59.   D) Əsarət altına alınmış xalqların azadlıq mübarizəsinin genişlənməsi

60.   E) Osmanlı dövlətinin yaranması

61.

62.   Test 2

63.   1. Səlcuq türklərinin əvvəllər yaşadıqları ərazilər:

64.   A) Şərqi Anadolu

65.   B) Cənubi Qafqaz

66.   C) İran

67.   D) Sırdərya boyu torpaqlar

68.   E) Xorasan

69.

70.   2. Gilan da daxil olmaqla Xəzərin cənubundakı ərazini və Arranı ələ keçirmiş səlcuq sərkərdəsi:

71.   A) İbrahim Yınal   B) Kutalmış   C) Çağrı bəy

72.   D) Həsən    E) Alptəkin

73.

74.   3. Böyük səlcuq imperatorluğunun paytaxtı olmuş şəhərlər:

75.   1. Nişapur    2. Tehran   3. Rey

76.   4. Səmərqənd    5. Təbriz    6. İsfahan

77.   A) 1, 3, 5    B) 2, 4, 6    C) 1, 3, 6

78.   D) 2, 3, 4    E) 1, 2, 3

79.

80.   4. Səlcuq imperatorluğu dövründə torpaq mülkiyyəti forması:

81.   A) İqta     B) Uc    C) Soyurqal

82.   D) Tiyul   E) Mülk

83.

84.   5. Səlcuqlar dövründə Azərbaycanda əhalidən alınan vergi növü deyildir:

85.   A) Silah bahası    B) Şərab bahası   C) Nal bahası

86.   D) Tamğa    E) Uşr

87.

88.   6. Səlcuq oğuzları XI əsrin əvvəllərində məskən saldılar:

89.   A) İsfahanda   B) Həmədanda   C) Cənubi Qafqazda

90.   D) Xorasanda  E) Bizans torpaqlarında

91.

92.

93.

94.   7. Həmədan və İsfahan da daxil olmaqla bütün Qərbi İranı ələ keçirmiş səlcuq sərkərdəsi:

95.   A) Kutalmış   B) Alptəkin   C) İbrahim Yınal

96.   D) Həsən   E) Çağrı bəy

97.

98.   8. Bizans səfərindən qayıdan Çağrı bəyin təklifi:

99.   A) Mərkəzi Asiyada möhkəmlənmək

100.           B) Feodal dağınıqlığı hökm sürən Hindistanı ələ keçirmək

101.           C) Xorasanda və İsfahanda möhkəmlənmək

102.           D) İran, Azərbaycan istiqamətində Bizansa qarşı hücuma keçmək

103.           E) Qəznəvilər və Qaraxanlılarla yeni döyüşlərə başlamaq

104.

105.           9. Azərbaycan ərazisində yaşayan  müxtəlif türk tayfalarının, həmçinin qeyri-türk etnik qruplarının vahid xalq halında formalaşmasında mühüm rol oynamış amil:

106.           A) İslam dininin qəbul olunması

107.           B) Ərəb qrafikalı əlifbanın tətbiq olunması

108.           C) Azərbaycan dilinin hakim mövqe tutuması

109.           D) Səlcuq imperatorluğunun idarə edilməsində müxtəlif etnik qruplarının nümayəndələrinin iştirak etməsi

110.           E) Azərbaycanın Səlcuq imperatorluğunun mərkəzinə çevrilməsi

111.

112.           10. Səlcuq sultanlarının imperatorluq ərazisinə daxil olan bütün torpaqları hərbi xidmət müqabilində iqta şəklində Səlcuq əmirləri arasında bölüşdürməkdə məqsədləri:

113.           A) Onları imperatorluğun ucqar sərhədlərini qorumağa göndərmək

114.           B) Dövlət xəzinəsinə sabit gəlirin daxil olmasını təşkil etmək

115.           C) Mərkəzi hakimiyyət üçün hərbi-siyasi dayaq yaratmaq

116.           D) Türk tayfalarının imperatorluq əraziisndə hakim rolunu təmin etmək

117.           E) İqta torpaq sahibliyinin irsi səciyyəsini zəiflətmək

118.

119.           Test 3

120.           1. Səlcuq sultanının ən yaxın əmirlərinə iqta olaraq verilmiş olduğu bəzi tarixi Azərbaycan vilayətləri:

121.           1. Şəki   2. Arran   3. Çuxursəd

122.           4. Dərbənd   5. Şirvan    6. Təbriz

123.           A) 1, 4, 6     B) 2, 3, 5   C) 2, 4, 5

124.           D) 1, 2, 3     E) 2, 3, 4

125.

126.           2. Səlcuqların əsas hücum hədəfi oldu:

127.           A) Şimali Qafqaz

128.           B) Bizans torpaqları

129.           C) İranın şərq vilayətləri

130.           D) İraq

131.           E) Suriya

132.

133.           3. Rey şəhəri Nişapur şəhərindən neçə il sonra Səlcuq imperatorluğunun paytaxtı olmuşdur?

134.           A) 7   B) 5   C) 10   D) 12   E) 6

135.

136.           4. İlk Səlcuq sultanı:

137.           A) Alp Arslan    B) B.rküyarıq    C) I Məlikşah

138.           D) II Məlikşah    E) I Toğrul

139.

140.           5. Azərbaycanda İslam-türk etnik siyasi amili daha da qüvvətləndi:

141.           A) Xilafətin zəiflədiyi dövrdə

142.           B) Xilafətin dağıldığı dövrdə

143.           C) İslam dininin qəbul olunduğu dövrdə

144.           D) Azərbaycanın ərəblər tərəfindən işğalından sonra

145.           E) Xürrəmilər hərəkatının məğlub edilməsindən sonra

146.

147.           6. Azərbaycan torpaqları Səlcuq imperatorluğunun tərkibinə qatılmış oldu:

148.           A) Təbrizin tutulması ilə

149.           B) Şəddadilərin tabe edilməsi ilə

150.           C) Şirvanşahların vassal halına salınması ilə

151.           D) Rəvvadilərin tabe edilməsi ilə

152.           E) Gilanın tutulması ilə

153.

154.           7. Səlcuqların Azərbaycana yürüşü zamanı şəddadi hökmdarı:

155.           A) Vəhsudan

156.           B) Əbüləsvar Şavur

157.           C) Mərzban ibn Məhəmməd

158.           D) Şəddad Məhəmməd

159.           E) I Fəribürz

160.

161.           8. Şirvanın işğal etmiş səlcuq sərkərdəsi:

162.           A) İbrahim Yınal   B) Alptəkin   C) Çağrı bəy

163.           D) Qaratəkin   E) Həsən

164.

165.           9. XI–XIII əsrlərdə Azərbaycan əhalisinin ödədiyi vergi növü deyildir:

166.           A) Cizyə     B) Alaf     C) Avariz D) Daraib   E) Gezit

167.

168.           10. Səlcuq işğalları ərəfəsində Azərbaycanda mövcud olmuş dövlətlər:

169.           1. Şirvanşahlar    2. Sacilər      3. Eldənizlər

170.           4. Rəvvadilər       5. Salarilər   6. Şəddadilər

171.           A) 1, 2, 3    B) 4, 5, 6    C) 3, 5, 6

172.           D) 1, 4, 6    E) 2, 3, 5

173.           Test 4

174.           1. Dəndənəkan döyüşü baş vermişdir:

175.           A) Səlcuqlarla Xarəzmşahlar arasında

176.           B) Tiflis müsəlman əmirliyi ilə Şirvanşahlar arasında

177.           C) Səlcuqlarla Qəznəvilər arasında

178.           D) Səlcuqlarla Öizans arasında

179.           E) Səlcuqlarla Rəvvadilər arasında

180.

181.           2. Malazgird döyüşü Amid döyüşündən neçə il sonra baş vermişdir.

182.           A) 691    B) 712    C) 689    D) 680    E) 681

183.

184.           3. Səlcuqların Rəvvadiləri tabe etdiyi ildə:

185.           A) Normandiya kəndlilərinin üsyanı baş verdi

186.           B) İngiltərə Fateh Vilhelm tərəfindən işğal olundu

187.           C) Avropada xristian kilsəsi iki hissəyə bölündü

188.           D) Klermon şəhərində xaç yürüşləri elan edildi

189.           E) İngiltərədə ilk parlament çağrıldı

190.

191.           4. 1038-ci ildə:

192.           A) Malazgird döyüşü baş verdi

193.           B) Paytaxtı  Nişapur şəhəri olan Səlcuq dövləti yarandı

194.           C) Təbriz Rəvvadilər tərəfindən tutuldu

195.           D) Səlcuqlar Qəznəvilərin hərbi qüvvələrini darmadağın etdilər

196.           E) Səlcuq dövlətinin paytaxtı Nişapurdan Reyə köçürüldü

197.

198.           5. Səlcuqların Bağdadı tutması nəticəsində:

199.           A) Abbasilər xilafəti süqut etdi

200.           B) Səlcuq dövlətinin paytaxtı bura köçürüldü

201.           C) I Toğrul sultan titulu qəbul etdi

202.           D) Abbasilər xilafəti Səlcuq türklərindən asılı vəziyyətə düşdü

203.           E) Abbasi xəlifəsinin hakimiyyəti bərpa olundu

204.

205.           6. Səlcuqlar Bizans imperiyasının hərbi qüvvələrini darmadağın etdilər:

206.           A) Dəndənəkan döyüşündə

207.           B) Malazgird döyüşündə

208.           C) Ərdəbil döyüşündə

209.           D) Dərbənd döyüşündə

210.           E) Bələncər döyüşündə

211.

212.           7. Səlcuq dövləti yarandıqdan neçə il sonra Bizans imperatoru Roman Diogenin əsir düşməsi ilə nəticələnən döyüş baş vermişdir?

213.           A) 12   B) 33    C) 16    D) 23    E) 30

214.

215.           8. Sonuncu Səlcuq hökmdarı sultan Səncərin hakimiyyəti dövründə:

216.           A) Bizans imperiyası süqut etdi

217.           B) Qərbi Avropaya yeni yürüşlər başlandı

218.           C) Monqollarla ilk toqquşmalar baş verdi

219.           D) Səlcuq imperatorluğu ayrı-ayrı dövlətlərə parçalandı

220.           E) Səlcuq imperatorluğu öz qüdrətinin zirvəsinə çatdı

221.

222.           9. Xronoloji ardıcıllığı müəyyənləşdirin:

223.           1. Dəndənəkan döyüşü

224.           2. Malazgird döyüşü

225.           3. I Bələncər döyüşü

226.           4. I Həşdadsər döyüşü

227.           5. Bəzz döyüşü

228.           A) 2, 4, 3, 5, 1     B) 4, 3, 5, 2, 1    C) 3, 4, 5, 1, 2

229.           D) 3, 4, 1, 5, 2     E) 5, 2, 1, 3, 4

230.

231.           10. Böyük Səlcuq imperatorluğunun ərazisi əhatə edirdi:

232.           A) Əfqanıstandan Aralıq dənizi sahillərinədək olan torpaqları

233.           B) Mərkəzi Asiyadan Aralıq dənizi sahillərinə və Dərbənd keçidindən İran körfəzinədək olan torpaqları

234.           C) Hind çayından Atlantik okeanının sahillərinədək olan torpaqları

235.           D) Hind-Çin yarımadasından tutmuş İran yaylasına qədər olan torpaqları

236.           E) Hindistandan tutmuş İran yaylasına qədər olan torpaqları

237.

238.

239.

240.           Test 5

241.

242.           1. Xronoloji ardıcıllığı müəyyənləşdirin:

243.           1. Səlcuqların Qəznəvilərin hərbi qüvvələrini darmadağın etməsi

244.           2. İlk Səlcuq dövlətinin meydana gəlməsi

245.           3. Səlcuq dövlətinin paytaxtının Nişapurdan Reyə köçürülməsi

246.           4. Alp Arslanın Bizans imperiyasının hərbi qüvvələrini darmadağın etməsi

247.           5. sultan Toğrulun hərbi qüvvələrinin Rəvvadilərin paytaxtı Təbrizə yaxınlaşması

248.           A) 2, 1, 3, 5, 4    B) 3, 1, 2, 4, 5    C) 1, 3, 2, 5, 4

249.           D) 2, 4, 5, 3, 1    E) 4, 2, 3, 1, 5

250.

251.           2. Səlcuq işğalları dövründə Rəvvadi hökmdarı idi:

252.           A) Vəhsudan

253.           B) İbrahim ibn Mərzban

254.           C) Deysəm

255.           D) Heysəm ibn Xalid

256.           E) Yusif ibn Əbu Sac

257.

258.           3. Vahid Azərbaycan türk xalqının təşəkkülü prosesini başa çatdırdı:

259.           A) Şirvanşahların müstəqilləşməsi

260.           B) Xilafətin süqut etməsi

261.           C) Rəvvadilərin tabe olması

262.           D) Azərbaycana səlcuq axınlarının baş verməsi

263.           E) Cənubi Qafqazın Xilafətin təsir dairəsindən çıxması

264.

265.           4. Səlcuqlar dövründə meydana gəlib formalaşan və imperatorluğun sərhədlərini  qoruyan səlcuq sərkərdələrinə verilən torpaq mülkiyyəti forması:

266.           A) İqta   B) Uc    C) Soyurqal   D) Timar  E) Ziyamət

267.

268.           5. Uyğun variantı müəyyənləşdirin:

269.           I. Malazgird döyüşü

270.           II. Katalaun döyüşü

271.           III. Fraaspa döyüşü

272.           1. Atropatena ilə Roma arasında

273.           2. Səlcuqlaral Bizans arasında

274.           3. Hunlarla romalılar arasında

275.           A) I-1,  II-3,  III-2

276.           B) I-3,  II-2,  III-1

277.           C) I-1,  II-2,  III-3

278.           D) I-2,  II-3,  III-1

279.           E) I-3,  II-1,  III-2

280.

281.           6. Uyğunluq pozulub:

282.           A) Şəddadi hökmdarı – Əbüləsvar Şavur

283.           B) Şirvanşah – I Fəribürz

284.           C) Rəvvadi hökmdarı – İbrahim Yınal

285.           D) Bağdad da daxil olmaqla İraqı tabe etdi – Sultan I Toğrul

286.           E) Sonuncu Səlcuq hökmdarı – Sultan Səncər

287.

288.

289.

290.           7. Gilan istiqamətində hərəkət edən Səlcuq hərbi hissələri tutdular:

291.           A) Xəzərin cənubundakı torpaqları

292.           B) Ərdəbil və Təbrizi

293.           C) Qarabağı

294.           D) Xəzərin qərbindəki torpaqları

295.           E) Şamaxını və Dərbəndi

296.

297.           8. Uyğunluq gözlənib:

298.           A) 1043-cü ildə Səlcuq dövlətinin paytaxtı köçürüldü – Həmədana

299.           B) Səlcuqlar 1055-ci ildə tabe etdilər – İraqı

300.           C) Səlcuqlara tabe olduğunu bildirmiş Şəddadi hökmdarı – Məhəmməd ibn Şəddad

301.           D) Azərbaycanın cənub əyalətlərini işğal etmiş Səlcuq sərkərdəsi – İbrahim Yınal

302.           E) Dəndənəkan döyüşü baş vermişdir – Qəznəvilərlə Bizans arasında

303.

304.           9. Böyük Səlcuq imperatorluğu neçə il mövcud olmuşdur:

305.           A) 119   B) 121   C) 120   D) 133   E) 132

306.

307.           10. Uyğun variantı müəyyənləşdirin:

308.           I. Gezit

309.           II. Cizyə

310.           III. Uc

311.           1. Səlcuqlar

312.           2. Sasanilər

313.           3. Ərəblər

314.

315.           A) I-1,  II-3,  IIII-2

316.           B) I-2,  II-1,  IIII-3

317.           C) I-3,  II-1,  IIII-2

318.           D) I-2,  II-3,  IIII-1

319.           E) I-3,  II-2,  IIII-1.

320.           Şirvanşahlar və Eldənizlər dövlətləri

321.

321.1.1.1.1.  Test 1

322.

323.           1. Səlcuq sultanı I Məlikşahın hakimiyyəti dövründə Şirvanı müstəqil idarə edən Şirvanşahlar:

324.           1. I Fəribürz    2. II Afridun    3. I Mənuçöhr

325.           4. I Afridun    5. II Mənuçöhr   6. III Mənuçöhr

326.           A) 1, 4, 5   B) 2, 4, 6   C) 3, 5, 6

327.           D) 1, 2, 3   E) 2, 3, 5

328.

329.           2. Səlcuq hökmdarı Sultan Mahmudun Şirvana yürüşü səlcuqların Şirvanşahları tabe etməsindən neçə il sonra baş vermişdir?

330.           A) 55    B) 57    C) 59    D) 61    E) 50

331.

332.

333.

334.

335.

336.

337.

338.           3. Səlcuq sultanı Mahmudun Şirvana yürüşünün səbəbləri:

339.           1. Qıaçaqların Şirvanın şimal sərhədlərini pozması

340.           2. Gürcü çarı Davidin Hirvanın bir hissəsini işğal etməsi

341.           3. Şirvanşah II Mənuçöhrün Şirvanşahlar dövlətinin ənəvi siyasətini pozuraq səlcuqlardan üz döndərməsi və onlarla ittifaqdan çıxması

342.           4. Şirvanşah III Mənuçöhrün Bizansla hərbi ittifaqa girməsi

343.           5. Şirvanşahların 40000 dinar məbləğində illik xərac  verməkdən imtina etməsi

344.           A) 2, 3    B) 1, 4    C) 3, 5    D) 2, 4    E) 3, 4

345.

346.           4. Şirvanşah I Axistan III Mənuçöhrdən neçə il az hakimiyyətdə olmuşdur?

347.           A) 10    B) 15   C) 6    D) 4     E) 8

348.

349.           5. Ərəblərin Albaniyanın siyasi müstəqilliyinə son qoymasından neçə il sonra Tiflis müsəlman əmirliyi süqut etdi?

350.           A) 400      B) 517      C) 413      D) 402      E) 417

351.

352.           6. XII əsrin 30–60-cı illərində Şirvanşahlar dövləti:

353.           A) Öz müstəqilliyini itirərək Böyük Səlcuq imperatorluğunun tərkibinə qatılmışdı

354.           B) Cənubi Qafqazda ən qüdrətli siyasi amilə çevrilmişdi

355.           C) Xırda feodal hakimliklərinə parçalanmışdı

356.           D) Bütün Azərbaycan torpaqlarını vahid dövlətdə birləşdirmişdi

357.           E) Gürcüstanla daim hərbi münaqişələrdə olmuşdu

358.

359.

360.

361.

362.           7. 1. Şirvanşahlar dövlətinin qüdrətini daha da möhkəmləndirdi:

363.           Atası Manuçöhrün səhvini düzəldərək səlcuqlarla dostluq münasibətlərini bərpa etdi.

364.           Göstərilənlər hansı Şirvanşaha aiddir?

365.           A) I Fəribürz    B) I Afridun    C) II Fəribürz

366.           D) Huşəng        E) I Axsitan

367.

368.           8. Məntiqi ardıcıllığı tamamlayın:

369.           1. III Mənuçöhr   2. I Afridun    3. ……………

370.           A) Qızıl Arslan

371.           B) I Axsitan

372.           C) Məhəmməd Cahan Pəhləvan

373.           D) Əbubəkr

374.           E) Özbək

375.

376.           9. Səlcuqların vassallığını qəbul etmiş Azərbaycan dövləti:

377.           A) Şirvanşahlar    B) Cəlairilər    C) Salairilər

378.           D) Rəvvadilər      E) Şəddadilər

379.

380.           10. Səlcuqlarla ənənvi dostluq siyasətindən üz döndərmiş Şirvanşah:

381.           A) I Axsitan    B) II Mənuçöhr    C) III Mənuçöhr

382.           D) Huşəng    E) IV Afridun