Azərbaycan dili
1. Hansı sözlərə saitlə başlayan şəkilçi artırdıqda “q” “ğ” – ya, “k” “y” – ya kecmir?
A) carıq, kəpənək B) qoruq, urək C) turk, şəfəq
D) sumuk, otaq E) cicək, yarpaq
2. Bəndlərin birindəki sozlərdə incə saitlərin hamısı işlənib:
A) amil, bağça B) utu, elci C) oğul, iynə
D) doyuşkən, elmi E) doyuşcu, hərb
3. “Qapaq” sozunun fonetik təhlilindəki səhvi gostərin.
A) Samitlərin ucu də cingiltilidir.
B) 5 səsdən, 5 hərfdən ibarətdir.
C) Sozdə iki sait, uc samit var.
D) Saitlərin ikisi də qalın, acıq, dodaqlanmayandır.
E) Ahəng qanununa tabedir, vurğu ikinci hecaya duşur.
4. Sinonimlər:
A) yazılışı və deyilişi muxtəlif olan, lakin eyni və yaxın mənaları bildirən sozlərdir.
B) yazılışı eyni, deyilişi muxtəlif olan sozlərdir.
C) mənaca bir-birinin əksi olan sozlərdir.
D) yazılışı eyni, mənaları muxtəlif olan sozlərdir.
E) eyni kokdən yaranıb muxtəlif məna bildirən sozlərdir.
5. Biri murəkkəb soz deyil:
A) xəmiraşı B) uzundərə C) qaragilə
D) emalatxana E) addımbaşı
6. Hansı sözlərin tərkibində -dır leksik şəkilcisi vardır?
1. coxaldır 2. ruhlandır 3. pozmuşdur
4. azaldır 5. canlandır 6. qızardır
A) 2, 3, 5 B) 2, 6 C) 1, 3, 4 D) 2, 5 E) 1, 4, 6
7. Sifətdən duzələn ismi gostərin.
A) birlik B) mənlik C) başlıq
D) orucluq E) mərdlik
8. Hansı fikir səhvdir?
A) İsimlər ümumi və xüsusi olur, mənsubiyyətə görə dəyişir.
B) İsim cümlədə, əsasən, mübtəda və tamamlıq olur.
C) Başqa cumlə uzvləri yerində də işlənir.
D) İsimlər tək və cəm olur, hallanır.
E) İsimlər zamana gorə dəyişə bilir.
9. Feldən duzələn sifəti gostərin.
A) basqın B) surgun C) yaraqlı
D) yanğın E) gərgin
10. Biri murəkkəb sifət deyil:
A) gəlimli-gedimli B) enişli-yoxuşlu C) təkbətək
D) ağzıbağlı E) gozuqırpıq
11. Muəyyən miqdar saylarından ibarət cərgəni göstərin.
A) beşdə bir, iki, yuz əlli B) az, xeyli, cox, on
C) bir, iki, uc, az-cox D) beş, otuz, əlli, min
E) cox, bir qədər, min, yuz
12. Əvəzliklərdən biri mənsubiyyət şəkilcisi ilə işlənə bilməz:
A) bu B) hec kim C) nə D) hara E) kimsə
13. Əvəzliklərdən biri məna novunə gorə digərlərindən fərqlənir:
A) filan B) hamı C) kimsə D) nə isə E) hərə
14. Felin arzu şəkli hansı şəkilçi ilə düzəlir?
A) -malı(-məli) B) -a(-ə) C) -ar(-ər)
D) -sa(-sə) E) -acaq(-əcək)
15. Biri felin təsriflənməyən formasındadır:
A) goruşdukdə B) aparır C) saxladı
D) danışacağam E) bağışladı
16. Biri zərf deyil:
A) birdən (hoppanmaq) B) bərkdən (danışmaq)
C) qəfildən (qışqırmaq) D) bilmədən (cığırmaq)
E) ucadan (gulmək)
17. Biri quruluşca sadə bağlayıcılardan ibarətdir:
A) halbuki, hərgah, habelə
B) da, də, həm də C) cunki, lakin, ancaq
D) və yaxud, istərsə də, hətta E) ki, cunki, hərgah
18. “Yaxınlaşdırmışdımsa” felinin morfoloji təhlilindəki səhvi muəyyənləşdirin.
A) –mış, –dı – kecmiş zaman şəkilciləri, –m – şəxs şəkilcisi, –sa hissəcikdir (isə).
B) Sozun koku sifət, başlanğıc forması feldir.
C) –laş və –dır – leksik şəkilcilərdir.
D) –sa – “isə” hissəciyidir, “idi” hissəciyinə artırılıb.
E) I şəxsin təkindədir.
19. Numunələrdən biri soz birləşməsi deyil:
A) sən gələndə B) acıq söz C) qoca tarzən
D) Babəkin andı E) səhv etmək
20. Hansılar sərbəst söz birləşməsi deyil?
1. arana gəlmək 2. can almaq 3. uzaqdan gəlmək
4. xorək hazırlamaq 5. dil tökmək
A) 2, 3 B) 1, 2 C) 2, 5 D) 4, 5 E) 1, 4
21. Birində yanaşma əlaqəsi vardır?
A) sualın cavabı B) kitabın üzü
C) ciskinli hava D) bizlərdən birimiz
E) mahnını bəstələmək
22. Əmr cumləsinin qrammatik gostəricisi nədir?
A) xəbər şəkli B) əmr şəkli C) arzu şəkli
D) vacib şəkli E) lazım şəkli
23. İsmi xəbərin ifadə vasitələrindən hansı doğru gostərilməyib?
A) ismi birləşmələr B) feli bağlama tərkibi
C) məsdər tərkibi D) feli sifət tərkibi
E) adlar (fel olmayan nitq hissələri)
24. Cumlədə isimlə ifadə olunmuş uzvlərin əlamətini bildirir:
A) mubtəda B) tamamlıq C) təyin
D) zərflik E) xəbər
25. “Qızım, Cəmalə, çox narahat olma” cumləsində əlavə aiddir:
A) tamamlığa B) mubtədaya C) xəbərə
D) zərfliyə E) xitaba
26. Guman və şubhə bildirən ara sozlər cərgəsini gostərin.
A) həqiqətən, yəqin ki, bəlkə, demək
B) məncə, xulasə, əlbəttə, sozsuz
C) ehtimal ki, gərək ki, bəlkə, gorunur
D) deməli, əvvəla, ikincisi, bəlkə də
E) şubhəsiz, sozsuz, zənnimcə, gərək ki
27. “Kənddə axşamustu at kişnərtisi, mal-qara səsi ətrafa yayılır, hər evin qapısında samovar tüstülənirdi” tabesiz murəkkəb cumləsinin tərkib hissələri arasında hansı məna əlaqələsi vardır?
A) səbəb-nəticə B) qarşılaşdırma
C) aydınlaşdırma D) zaman E) boluşdurmə
28. Numunə tabeli murəkkəb cumlənin hansı növünə aiddir?
Aşıq var ki, bülbül, gül aşiqidir,
Aşıq var ki, sərvət, pul aşiqidir. (M.Yaqub)
A) tamamlıq budaq cümləli B) təyin budaq cumləli
C) mubtəda budaq cumləli D) xəbər budaq cumləli
E) zaman budaq cumləli
29. “Elələri də olur ki, səhvini başa duşmur” tabeli murəkkəb cumləsinin tərkibindəki budaq cumlənin novunu muəyyənləşdirin.
A) xəbər budaq cumləsi
B) tamamlıq budaq cümləsi
C) təyin budaq cumləsi
D) tərzi-hərəkət budaq cumləsi
E) mubtəda budaq cumləsi
|
